Generalne rady dla rodziców
Rodzice często szukają dodatkowych informacji czy porad dotyczących wychowywania ich pociech – szczególnie w przypadkach odbiegających od normy. Dwujęzyczne wychowanie zdecydowanie zalicza się do tematów wychowawczo-rozwojowych, które dopiero raczkują w naszej kulturze, a są przecież bardzo istotne. Dlatego nasz zespół przygotował zestaw ogólnych porad dla rodziców, którzy chcą wychować dwujęzyczne dziecko, a nie do końca mają pomysł na to, jak się zabrać za ten temat.
Pierwsza, żelazna zasada: konsekwencja. Eksperci sugerują, że najlepszą metodą na dwujęzyczność u dzieci jest rozdzielenie języków, czyli podział na to, w jaki sposób i z kim każdy dziecko komunikuje się w danym języku. Dziecko, u którego rozwijają się umiejętności lingwistyczne, powinno być w stanie opanować kilka języków, niezależnie od sposobu, w jaki ma z nimi styczność (na przykład rodzice mówiący w dwóch językach lub jeden z rodziców mówiący w innym języku), tak długo, jak wzorzec ekspozycji jest jasny i konsekwentny. Na przykład, dziecko może używać języka polskiego z ojcem, a angielskiego z matką, lub polskiego w szkole a angielskiego w domu. Powinny być ustalone jasne granice dotyczące użytkowania języka i te zasady powinny być utrzymywane niezależnie od okoliczności. Dzięki temu, dziecko szybko będzie w stanie rozpoznać sytuację i mówić w języku adekwatnym do sytuacji, w której się znajduje.
Drugą, ważną zasadą, o której wspominaliśmy w naszym poprzednim artykule (Czego oczekiwać…) jest mówienie w języku, który jest bardziej naturalny dla rodzica. Jest to związane z nawykami – generalnie, jesteśmy w stanie zachować pewnego rodzaju konsekwencję w przypadku czynności, które są naturalne dla nas. To samo odnosi się do języka. Na przykład, jeżeli językiem ojczystym jednego z rodziców jest polski, a drugiego – niemiecki, wówczas bardziej naturalne dla dziecka będzie słyszenie dwóch różnych języków od każdego z rodziców. Zachowywanie określonych wzorców językowych nie powinno nakładać dodatkowego stresu na rodzinę; radość z różnorodności językowej jest jednym z elementów wspierających zdrowy postęp dziecka.
Rodzicom, którzy chcą, by dziecko mówiło w języku, w którym sami nie mówią polecamy, by sami również zaangażowali się w rozwój umiejętności w tym polu. Niestety, często ze względu na tryb życia, obowiązki zawodowe i domowe nie jest możliwe wygospodarowanie dodatkowego czasu na naukę nowego języka – wówczas doskonałym rozwiązaniem jest obcojęzyczna opiekunka do dziecka lub obcowanie z innymi dziećmi, mówiącymi płynnie w danym języku i posiadanie książeczek i innych materiałów z tego zakresu.
Trzecią zasadą jest zachowanie dokładności w rozwoju języka. Często dorośli, przy zwracaniu się do dzieci, automatycznie upraszczają swoją mowę. Podobnie wygląda sprawa przy rozwoju dwóch języków (jednocześnie lub sekwencyjnie) – gramatyka każdego z języków powinna odpowiadać wiekowi dziecka. Rodzice powinni wspierać i podbudowywać próby komunikacji dziecka poprzez demonstrowanie gramatyki oraz słownictwa. Jeżeli dziecko mówi „mój sok!”, wówczas rodzic może odpowiedzieć: „czy chcesz szklankę soku?”. Język, którym odpowiada rodzic, zależy od jego indywidualnego sposobu nauczania dziecka. Pomoce, których często się używa, przy rozwoju pierwszego języka dziecka, mogą być przydatne przy poznawaniu drugiego – wspominaliśmy o tym w poprzednim artykule.
Rozwijanie dwujęzyczności nie jest prostym zadaniem, szczególnie w przypadku, gdy rodzic sam nie posługuje się drugim językiem. Całe szczęście, że dysponujemy całym wachlarzem narzędzi wspierających rozwój dzieci. I zawsze warto skorzystać z pomocy profesjonalisty.
